ФАКТОРЫ РИСКА РАЗВИТИЯ БОЛЕЗНИ ПАРКИНСОНА В ЮЖНОМ РЕГИОНЕ КАЗАХСТАНА

Jazyk: ruština
Rok vydání: 2023
Předmět:
DOI: 10.34689/sh.2023.25.2.007
Popis: Введение. Болезнь Паркинсона (БП) – это прогрессирующее нейродегенеративное заболевание, которое проявляется рядом двигательных и не двигательных симптомов. Причина заболевания достоверна не ясна, однако изучая крупные эпидемиологические исследования, становится понятно, что заболевание – полиэтиологическое. Наряду с генетическими факторами, не последнюю роль играют внешние факторы окружающей среды, образ жизни человека. Цель. Изучить и выявить ассоциацию между заболеваемостью и факторами риска, которые могут повлиять на развитие БП у пациентов Южного региона Казахстана. Материалы и методы. Поперечное одномоментное когортное исследование. В исследовании был применен опросник по факторам риска БП, составленный на основании обзора литературы 43 публикаций, с использованием библиографической базы данных Pubmed, Web of Science, Scopus. В опросе приняли участие 450 пациентов, с подтверждённым диагнозом БП, согласно новым диагностическим критериям от 2015 года. Коэффициент сопряженности, который представляет меру оценки силы взаимосвязи, был основан на критерии χ2. Также был использован V критерий Крамера для анализа силы связи между номинальными и категориальными переменными. Результаты считались значимыми при значении р≤0,05. Статистическая обработка данных проводилась с использованием пакета прикладных программ SPSS версия 22.0. Результаты. Из 450 пациентов были 198 мужчин (44%) и 252 женщин (56%). Распределение по тяжести заболевания классифицировалось согласно стадиям по Хен-Яру: у 144 пациентов (32%) была I стадия, II стадия - у 110 пациентов (24,4%), III стадия – у 129 (28,7%), у 55 (12,2) - IV стадия и V стадия у 12 (2,7%) пациентов. Исследование показало, что повышенный риск развития БП был у лиц, проживающих в сельской местности, занимающихся сельским хозяйством и использующих колодезную воду в качестве питьевой. Эти данные подтверждают гипотезу о том, что действие пестицидов или других химических веществ являются фактором риска БП, согласно литературным источникам. Также, была выявлена корреляционная связь между факторами риск и тяжестью БП. При сравнительном анализе между процентным распределением по стадиям болезни и источником воды в возрастном интервале 27–53 лет статистически значимая связь обнаружилась (p≤0,01) между IV стадией и употреблением воды из колодца (30,6%) с рассчитанным отношением шансов (далее ОШ) – 3,70; в возрастном интервале 54-64 лет – между V стадией и употреблением воды из колодца (4,9%; ОШ–2,34; p≤0,05). При сравнительном анализе между процентным распределением по стадиям болезни и местом жительства пациента в возрастном интервале 54–64 лет статистически значимая связь обнаружилась (p≤0,05) между V стадией и проживанием в сельской местности (4,2%; ОШ–2,05; p≤0,05). По другим факторам статистически значимую связь найти не удалось. Заключение. Данное исследование является первым в нашем регионе по выявлению факторов риска БП. По результатам собранных данных в Южном регионе Казахстана было выявлено, что из всех факторов риска БП статистическую значимость показало использование колодезной воды в качестве питьевой среди лиц, проживающих в сельской местности и занимающихся сельским хозяйством.
Introduction. Parkinson's disease (PD) is a progressive neurodegenerative disease that presents a range of motor and non-motor symptoms. The cause of the disease is not clearly understood, but by studying large epidemiological studies, it is clear that the disease is polyethiological. In addition to genetic factors, external environmental factors and lifestyle factors also play a role. Aim. To investigate and identify the association between morbidity and risk factors that may affect the development of PD in patients in the southern region of Kazakhstan. Materials and Methods. Cross-sectional cohort study. A PD risk factor questionnaire based on a literature review of 43 publications using Pubmed, Web of Science, and Scopus bibliographic databases was applied to the study. A total of 450 patients with a confirmed diagnosis of PD, according to the new 2015 diagnostic criteria, participated in the questionnaire. The coefficient of association, which represents a measure of the strength of the relationship, was based on the χ2 criterion. Cramer's V criterion was also used to analyze the strength of the relationship between nominal and categorical variables. The results were considered significant at a p-value
Кіріспе. Паркинсон ауруы (ПА)– бұл бірқатар моторлы және моторлы емесбелгілермен көрінетін прогрессивті нейродегенеративті ауру. Аурудың себебі анық емес, бірақ ірі эпидемиологиялық зерттеулерді зерттей отырып, аурудың полиэтиологиялық екені белгілі болады. Генетикалық факторлармен қатар қоршаған ортаның сыртқы факторлары, адамның өмір салты маңызды рөл атқарады. Мақсаты. Қазақстанның оңтүстік өңіріндегі пациенттерде ПА дамуына әсер етуі мүмкін сырқаттанушылық пен қауіп факторлары арасындағы ассоциацияны зерделеу және анықтау. Материалдар мен әдістер. Көлденең бір сәттік когорттық зерттеу. Зерттеу барысындаPubmed, Web of Science, Scopus библиографиялық дерекқорын пайдалана отырып, 43 басылымның әдебиеттеріне шолу негізінде құрастырылған ПД қауіп факторлары бойынша сауалнама қолданылды. Сауалнамаға2015 жылғы жаңа диагностикалық критерийлерге сәйкес ПД диагнозы расталған 450 пациент қатысты. Өзара байланыстың беріктігін бағалау өлшемін білдіретін конъюгация коэффициенті χ2 критерийлеріне негізделген.Крамердің V критерийі номиналды және категориялық айнымалылар арасындағы байланыс Күшін талдау үшін де қолданылды. Нәтижелер р≤0,05 мәнінде маңызды болып саналды. Деректерді статистикалық өңдеуді SPSS 22.0 нұсқасы жүргізді. Нәтижелер. 450 пациенттің ІШІНДЕ 198 ер адам(44%) және 252 әйел(56%) болды. Аурудың ауырлығы бойынша таралуы Хен-Яр бойынша дәрежеге сәйкес жіктелді: 144 пациент(32%) I дәрежеде болды, II дәрежеде - 110 пациент (24,4%), III дәрежеде – 129 науқас (28,7%), 55 науқаста (12,2%) - IV дәреже және V дәрежеде 12 пациент болды (2,7%). Зерттеу көрсеткендей, ауылдық жерлерде тұратын, егіншілікпен айналысатын және ұңғыма суын ауыз су ретінде пайдаланатын адамдарда ПА даму қаупі жоғары болды. Бұл деректер әдеби дереккөздерге сәйкес пестицидтердің немесе басқа химиялық заттардың әсері ПА үшін қауіп факторы болып табылады деген гипотезаны қолдайды. Сондай-ақ, тәуекел факторлары мен ПА ауырлығы арасындағы корреляциялық байланыс анықталды. Аурудың кезеңдері мен27-53 жас аралығындағы су көзі бойынша пайыздық бөлу арасындағы салыстырмалы талдау кезінде статистикалық сенімді байланыс (p≤0,01) IV кезең мен ұңғымадан суды пайдалану(30,6%) арасында есептелген коэффициентпен анықталды (бұдан әрі ОШ) - 3,70; 54-64 жас аралығында-V кезең мен ұңғымадан суды пайдалану арасында(4,9%; ОШ–2,34; p≤0,05). Аурудың кезеңдері бойынша пайыздық бөлу мен пациенттің тұрғылықты жері арасындағы54-64 жас аралығындағы салыстырмалы талдау кезінде V кезең мен ауылдық жерде тұру(4,2%; ОШ–2,05; p≤0,05) арасында статистикалық сенімді байланыс (p≤0,05) анықталды. Басқа факторларға сәйкес статистикалық сенімді байланыс табылмады. Қорытыңдылар. Бұл зерттеу біздің өңірде ПА қауіп факторларын анықтау бойынша бірінші болып табылады. Жиналған деректердің нәтижелері бойынша Қазақстанның оңтүстік өңірінде ПА-дың барлық қауіп факторларының ішінен ұңғыма суын ауылдық жерде тұратын және ауыл шаруашылығымен айналысатын адамдар арасында ауыз су ретінде пайдаланудың сенімді статистикалық маңыздылығы анықталғаны анықталды.
Наука и здравоохранение, Выпуск 2 (25) 2023, Pages 49-55
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: