| Popis: |
slâm Hukuku'nun ana kaynakları olan Kur'ân ve Sünnet'in, Hz.Peygaber'den sonra sürekli gelisen ve degisen slâm toplumunun hukukîproblemlerine çözüm getirmek üzere slâm âlimleri tarafından yorumlanmasıylazengin bir hukuk düsüncesi ortaya çıkmıstır. Süphesiz bu zenginligin slamtoplumunun yararına olması, degisik iç ve dıs faktörlerin etkisiyle ekollesen vemezhepler halinde farklılasan slâm Hukuku'nun ana ilkelerinin ve kaynakbirliginin korunmasına baglıdır. Kur'an'ın metni hususunda bütün slâmhukukçuları ittifak halinde iken, Sünnet'in muhtevasındaki ihtilaf her iki kaynagınyorumlanmasında birbirine karsıt görüslerin çogalmasıyla önemli bir problemhaline gelmistir.Bu problemin çözülmesi yönündeki çalısmalara önemli bir katkısaglayabilecegi umuduyla, fıkıh mezheplerinin olusum sürecinin baslangıçdöneminde yasayan Zeyd b. Ali (ö. 122/740) ve onun fıkhî görüslerinin toplandıgıel-Mecmû'ul-fıkhî adlı eser tez konusu olarak seçilmistir.Tezin giris bölümünde, Zeyd b. Ali ve eseri konusundaki farklı kanaatlerortaya konmus; I. bölümde yasadıgı dönem, hayatı, siyâsî ve ilmî kisiligi, II.bölümde eserin mahiyeti, müellife nispeti ve muhtevası incelenmis, III. bölümde deeserin bilimsel degerinin ve slâm hukuk düsüncesine katkı yönlerinin ortayakonulmasına çalısılmıstır.Bu arastırma sonunda rivayet ilmi açısından bütünüyle ona nispetitartısmadan uzak olmasa da eserde ortaya konulan Zeyd b. Ali'nin slâm hukukdüsüncesinin, slâm hukukunun kaynak birliginin korunması ve slâm fıkıhmezheplerinin birbirine yaklastırılması çalısmaları açısından önemli bir yerioldugu kanaati ortaya çıkmıstır. Zira bu eserin muhtevası hem Zeydîler tarafındanbenimsenmistir, hem de onda büyük çogunlugu dört mezhep fıkhı ile uyumluhükümler yanında Ca'feriyye fıkhı ile uyumlu hükümler bulunmaktadır. Hz.Ali'nin fıkıh anlayısını yansıtan eserdeki merfû ve mevkûf rivayetler hem Sünnîhem de Siî kaynaklarca dogrulanabilen rivayetlerdir. A fertile jurisprudence thought came about by having been interpreted ofQur'an and Sunnah, the main sources of Islam, in order to solve the fundamentallegal problems of the Islamic society that changing and developing steadily afterProphet Muhammad. Undoubtedly, to be in favor of the Islamic society of thisfertility is conditioned by being protected of the principles and the unity of thesources of Islamic Jurisprudence that becoming different in various schools ofthought and religious sects. In spite of the fact that all Islamic jurists agreed on thetext of the Qur'an, the challenge of the content of the Sunnah became a crucialproblem in interpretation of the both source by increasing opposite views,particularly between the four sunni school of thought and Jafariya.Thinking that it would be a considerable contribution to the studies seekinga solution in dealing with the challenge, it is studied on the place of Zayd b. Ali(died in 122/740), who lived in the outset period of the formation process of theIslamic fiqh schools, in the Islamic jurisprudence and the so-called his book titledal-Majmu' al-Fiqhî, a collection of his thoughts on fiqh.In conclusion, it seems that the Islamic jurisprudence thought of Zayd b. Aliin his book, al-Majmu' al-Fiqhî, even though it is not free from doubt belongingentirely to him from the point of view of ilm al-rivayah, is considerably importantin terms of protecting the unity of the sources of Islamic jurisprudence, andbridging between the fiqh of the four sunni madhabs and of the others. Since, boththe content of this book accepted by Zaydiyyah and there has been many verdictsin the book in accordance with the fiqh of the four sunni madhabs and as well asJafariyya.In the book, the marfu' (elevated or traceable) and mawquf (sayings ofSahabah) rivayahs that reflect the fiqh understanding of Ali, the fourth caliph inthe Islamic history and the nephew of the Prophet Muhammad, are confirmablerivayahs by both sources of the Sunnis and of the Shia. 331 |
