Bulanık çok amaçlı doğrusal olmayan programlama problemlerinin çeşitli üyelik fonksiyonları altında incelenmesi

Autor: Akarçay, Özlem
Přispěvatelé: Pehlivan, Nimet Yapıcı, Enstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Ana Bilim Dalı, Yapıcı Pehlivan, Nimet, İstatistik Anabilim Dalı
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Popis: Gerçek hayat problemlerinde belirsizlik içeren durumlar mevcut olduğunda, kullanılan bulanık kümeler, çeşitli karar verme problemlerine de uygulanmaktadır. Karar verme problemlerinde, amaç fonksiyonları ve kısıtlar her zaman doğrusal olarak ifade edilememektedir. Bu gibi durumlarda, ele alınan problemler doğrusal olmayan programlama modelleri ile ifade edilmektedir. Bulanık çok amaçlı programlama modelleri, birden fazla amaç fonksiyonu ve bu amaç fonksiyonlarının ve/veya kısıtların bulanık ifadeler içerdiği problemlerdir. Bulanık çok amaçlı programlama modellerinin çözümünde kullanılan üyelik fonksiyonları karar verme aşamasında büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, bulanık parametreler içeren yeşil tedarik zinciri modeli önerilmiştir. Önerilen model, hem ulaştırma maliyetlerinin hem ulaştırma sırasında iki farklı aracın ortaya çıkardığı emisyon miktarlarının minimize edildiği ve doğrusal olmayan kısıtlar içeren bulanık çok amaçlı doğrusal olmayan programlama modelidir. Model, Zimmerman'ın Min-Max yaklaşımında doğrusal üyelik fonksiyonlarından üçgensel, doğrusal olmayan üyelik fonksiyonlarından hiperbolik ve üstel üyelik fonksiyonları ele alınarak çözülmüştür. Elde edilen optimal çözümler karşılaştırıldığında, hiperbolik üyelik fonksiyonu kullanılarak elde edilen optimal çözümün daha iyi olduğu görülmüştür.
Fuzzy sets are used when there is uncertainty in real-life problems and are applied to various decision-making problems. In decision-making problems, objective functions and constraints are not always expressed as linearly. In such cases, the problems discussed are expressed by nonlinear programming models. Fuzzy multi-objective programming models are defined as problems, which contain multiple objective functions, and these objective functions and/or constraints include fuzzy expressions. Membership functions, which are used in the solution of fuzzy multi-objective programming models, re crucial in the phase of decision-making. In this study, the green supply chain model with fuzzy parameters was proposed. The proposed model is a fuzzy multi-purpose nonlinear programming model that minimizes both transportation costs and emissions generated by two different vehicles during transportation and includes nonlinear constraints. The model was solved by considering hyperbolic and exponential membership functions of triangular, nonlinear membership functions, which is one of the linear membership functions used in Zimmermann's Min-Max approach. As comparing the optimal solutions, the optimal solution obtained by using hyperbolic membership function, found as better than triangular and exponential membership functions.
Databáze: OpenAIRE